بررسی ابعاد شخصیتی و کارنامه ی سیاسی محسن صدر در دوران پهلوی

یکی از ویژگی های تاریخ معاصر ایران در دوران پهلوی، نقش آفرینی رجالی است که در شرایط حساس جامعه زمام امور را بر عهده داشتند. یکی از این رجال که از دوره قاجار وارد دستگاه دولتی شد و مناصب گوناگون قضایی را تا دوران پهلوی عهده دار بود، محسن صدر ملقب به صدرالأشراف (1341 – 1250 هـ.ش) است که در زمان ناصرالدین شاه قاجار توسط عمویش وارد دربار شد و سمت معلمی شاهزاده سالارالسلطنه را به دست آورد و پس از طی مدارج ترقی، توانست در دوره رضاشاه به وزارت دادگستری دست یابد. وی با سخت کوشی و به دست آوردن تجاربی در امور حکومتی، در دوره محمدرضاشاه پهلوی در شرایط بحرانی حضور نیروهای خارجی در ایران به سمت نخست وزیری منصوب گردید. اما از عهده کار برنیامد و پس از گذشت 5 ماه از سمت خود استعفا داد. آخرین شغل سیاسی وی ریاست مجلس سنا بود و مدتی بعد نیز دار فانی را وداع گفت. این پژوهش با هدف بررسی و شناخت زندگانی و عملکرد سیاسی محسن صدر و چگونگی شیوه و منش وی در زمان نخست وزیری و پس از آن، به پایان آمده است. این پژوهش از روش کتابخانه ای و اسنادی و گردآوری مطالب از منابع و مدارک تاریخی، تحلیل و بررسی علمی و پالایش آنها و تأکید بر مطالب اصلی سود جسته است. نتایج به دست آمده از این تحقیق حاکی است که محسن صدر در شرایط بحرانی پایان جنگ جهانی دوم و حضور نیروهای خارجی در ایران به قدرت رسید وی فردی محافظه کار بود که خود را با شرایط روز وفق داد ه و از طریق استعداد و سخت کوشی و عدم کناره گیری از مقام سیاسی به نخست وزیری رسید . سرانجام به علت مخالفت بیش از حد گروهها و احزاب نتوانست کاری از پیش ببرد و استعفا کرد. واژه های کلیدی: محسن صدر، صدرالأشراف، دوران پهلوی، تاریخ معاصر ایران.